Rối loạn tiêu hóa là tình trạng khá phổ biến ở trẻ em, tuy nhiên nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên có thể ảnh hưởng tới sự phát triển thế chất của trẻ. Nguyên nhân gây ra tình trạng này là do hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, sức đề kháng còn yếu nên rất dễ bị mắc bệnh khi chỉ cần thay đổi chế độ ăn đột ngột, trẻ ốm bệnh hoặc trẻ dùng kháng sinh dài ngày …
Bài viết liên quan:
- Lợi khuẩn bao phim – Cứu tinh cho hệ tiêu hóa, miễn dịch của trẻ nhỏ
- Trẻ rối loạn tiêu hóa do kháng sinh – những điều cần biết và cách điều trị
Có một số triệu chứng khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa: đầy bụng, khó tiêu, táo bón, tiêu chảy, nôn trớ….bố mẹ cần nắm rõ để can thiệp sớm, tránh tình trạng kéo dài khiến cơ thể trẻ bị suy nhược, chậm phát triển. Trong bài viết này, hãy cùng Buona Việt Nam tìm hiểu rõ từng biểu hiện trẻ bị rối loạn tiêu hóa.
Nội dung bài viết
Trẻ nôn trớ
Nôn trớ hay trào ngược dạ dày thực quản là một trong những triệu chứng của rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ.
Tuy nhiên, nếu là trẻ dưới 1 tuổi thì nôn trớ gần như là một hiện tượng bình thường, bởi ở độ tuổi này, dạ dày trẻ nhỏ và nằm ngang nên sữa, thức ăn rất dễ bị trào ra ngoài, nhất là khi trẻ rướn người hoặc thay đổi tư thế đột ngột sau ăn (Xem thêm: Giải pháp cho trẻ nôn trớ khi ăn).
Mặc dù vậy, nếu tình trạng nôn trớ của trẻ xảy ra thường xuyên, ăn vào lại nôn thì bố mẹ cần lưu ý là rất có thể trẻ đang có vấn đề ở hệ tiêu hóa.
Còn với trẻ sau 1 tuổi, khi tình trạng nôn trớ vẫn diễn ra thường xuyên, thì khả năng rất cao là trẻ đang bị rối loạn tiêu hóa, các bố mẹ cần đưa trẻ đi khám sớm hoặc nhờ đến tư vấn của các chuyên gia. Tránh ảnh hưởng đến hô hấp (viêm phổi), khàn tiếng, hen suyễn hay bị viêm tai, viêm xoang, sụt cân, suy dinh dưỡng…
Trẻ bị tiêu chảy
Với trẻ sơ sinh, dấu hiệu để nhận biết trẻ có bị tiêu chảy hay không sẽ cần bố mẹ phải chú ý nhiều hơn đến màu sắc, tính chất ở phân của trẻ. Không phải lúc nào trẻ đi ngoài nhiều hơn 3 lần/ngày cũng là tiêu chảy đâu nhé! Để biết bé sơ sinh nhà bạn có đang bị tiêu chảy hay không thì các bố mẹ có thể lưu ý đến những đặc điểm sau.
– Bé đột nhiên đi ngoài nhiều hơn so với thường ngày.
– Phân lỏng hơn cho đến rất lỏng, loãng, nặng hơn thì chỉ toàn nước.
– Màu sắc phân thay đổi, tanh hoặc nhợn hơn bình thường.
Đồng thời, khi đó trẻ sẽ có biểu hiện khó chịu, hay quấy khóc, bú kém, có trường hợp kèm theo sốt hoặc nôn ói. Nếu trẻ sơ sinh đi ngoài mà phân lẫn cả máu thì có thể trẻ đang bị tiêu chảy nặng do nhiễm trùng đường tiêu hóa.
Với trẻ ngoài 1 tuổi thì triệu chứng tiêu chảy được xác định là đi ngoài phân lỏng hơn 3 lần/ngày. Khi trẻ bị tiêu chảy thường kèm theo những dấu hiệu khác như phân sống, nhầy, chướng bụng; trẻ lười ăn, khó chịu, bị mất nước, da nhăn, mắt trũng.
Nếu như trẻ tiêu chảy trong hoặc sau đợt dùng kháng sinh, thì rất có thể trẻ tiêu chảy do kháng sinh làm mất cân bằng hệ vi sinh đưỡng ruột. Lúc này, nếu tình trạng nhẹ thì đường ruột của trẻ có thể tự phục hồi, song nếu tình trạng không khả quan, bạn nên bổ sung ngay men vi sinh chứa các chủng lợi khuẩn đặc hiệu với chứng tiêu chảy cho bé.
Ngoài ra, khi nhận thấy trẻ bị tiêu chảy, các bố mẹ cần nhanh chóng bù nước, điện giải, bổ sung các thức ăn giàu dinh dưỡng nhưng loãng, dễ tiêu hóa và đồng thời tuân thủ những lời khuyên của các chuyên gia, bác sĩ.
Trẻ bị táo bón
Táo bón do nhiều nguyên nhân gây ra như : thức ăn, tâm lý, hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện của trẻ… Khi trẻ bị táo bón, dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là trẻ ngại đi ngoài, ít đi ngoài, 2-3 ngày mới đi 1 lần và khi đi ngoài thì trẻ thường phải rặn mạnh, hậu môn đau rát, phân khô, cứng; đồng thời trẻ cũng bị trướng bụng, cứng bụng và đau, khó chịu.
Khi bị táo bón, do không đi ngoài được hết phân và cơ thể trẻ bị mệt mỏi nên trẻ cũng thường bỏ bữa, biếng ăn, về lâu dài khiến cơ thể trẻ suy dinh dưỡng, chậm phát triển, còi xương do cơ thể không được bổ sung đầy đủ và không hấp thụ được hết các dưỡng chất.
Với các bé táo bón nhẹ, mới táo bón trong 1 – 2 tuần đầu thì bạn nên thay đổi chế độ ăn nhiều rau xanh, cho trẻ uống nhiều nước. Tuy nhiên, nếu như tình trạng đã kéo dài, trẻ sợ hãi khi đi ngoài thì bạn cần sử dụng thuốc nhuận tràng kết hợp với việc tập thói quen đi ngoài hàng ngày cho trẻ. Tiến trình này có thể kéo dài 3 – 6 tháng, thậm chí 1 năm tùy thể trạng từng bé, vì vậy việc lựa chọn sản phẩm trị táo bón an toàn cho trẻ rất quan trọng.
Trẻ đi ngoài phân sống
Có một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ đi ngoài phân sống, nhưng thường xảy ra nhất khi trẻ bị loạn khuẩn đường ruột, do sự mất cân bằng giữa lợi khuẩn và hại khuẩn. Ở hệ tiêu hóa bình thường, các lợi khuẩn sẽ hỗ trợ trong quá trình tiêu hóa, hấp thụ dưỡng chất, bài trừ chất thải, đảm bảo quá trình tiêu hóa diễn ra được ổn định.
Khi lợi khuẩn bị suy giảm, hại khuẩn có điều kiện sinh sôi sẽ khiến loạn khuẩn đường ruột, trẻ không chỉ bị đi ngoài phân sống mà còn kéo theo nhiều vấn đề khác về tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đầy bụng… Tình trạng này sẽ khiến trẻ không hấp thụ được hết các dinh dưỡng từ thức ăn, do đó các mẹ cần bổ sung thêm lợi khuẩn từ các loại men vi sinh vào hệ tiêu hóa cho trẻ.
Cha mẹ nên ưu tiên lựa chọn men vi sinh được sản xuất theo công nghệ mới như công nghệ bao phim, bào tủ. Lúc này, lợi khuẩn được bảo vệ nên sẽ cho hiệu quả tối ưu tại đường tiêu hóa. Nghiên cứu cho thấy, lợi khuẩn bao phim cho hiệu quả gấp 5 lần lợi khuẩn trần không được bảo vệ.
Trẻ bị đau bụng
Rối loạn tiêu hóa cũng khiến trẻ bị đau bụng, thường sẽ có những biểu hiện khác nhau như đau bụng đột ngột, đau kéo dài nhiều giờ hoặc đau thắt lạnh người. Nếu tình trạng trẻ đau bụng thường xuyên diễn ra thì bố mẹ cần nhanh chóng đưa bé đi khám để điều trị kịp thời, tránh những biến chứng đáng tiếc.
Trẻ bị căng trướng bụng, ợ hơi
Không phải chỉ khi bị táo bón thì trẻ mới bị trướng bụng, tình trạng này còn có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác khi hệ tiêu hóa của trẻ đang bị rối loạn. Khi thấy bụng trẻ căng to, sờ thấy hơi cứng, gõ nghe tiếng vang và trẻ ợ hơi liên tục hay đánh hơi nhiều hơn thì đây là dấu hiệu trẻ đang bị căng trướng bụng do rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra thì tình trạng này còn có thể kèm theo biểu hiện miệng trẻ có mùi hôi.
Trẻ chán ăn, bỏ bữa
Ngay cả khi không có những dấu hiệu trên ở trẻ thì tình trạng trẻ biếng ăn, bỏ bữa cũng đang cho thấy hệ tiêu hóa của trẻ có vấn đề. Do hệ tiêu hóa của trẻ bị rối loạn, không hấp thụ tốt thức ăn, cơ thể trẻ bị suy nhược, trẻ ăn không ngon, từ đó trẻ không còn hứng thú với việc ăn uống nữa.
Tình trạng này càng nghiêm trọng nếu trẻ bị thêm những triệu chứng phía trên, đặc biệt khi trẻ bị ốm mệt, hệ miễn dịch suy giảm.
Rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng nguy hiểm tới trẻ thế nào?
Rối loạn tiêu hóa không khó chữa nếu bố mẹ phát hiện sớm và tuân thủ đúng phương pháp điều trị của các chuyên gia, bác sĩ thì trẻ sẽ nhanh chóng hết bệnh.
Tuy nhiên, nếu chủ quan để tình trạng này kéo dài hoặc không điều trị dứt điểm thì có thể dẫn đến những hậu quả nguy hiểm tới sức khỏe của trẻ như viêm ruột, tổn thương đường ruột mãn tĩnh gây tái phát thường xuyên các bệnh ở đường tiêu hóa của trẻ.
Đồng thời, rối loạn tiêu hóa còn ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ do dinh dưỡng không được cơ thể trẻ hấp thụ tối đa. Cùng với đó, hệ miễn dịch của trẻ cũng sẽ bị suy giảm, dẫn đến tình trạng dễ mắc nhiều bệnh khác trên cơ thể.
Làm thế nào khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa là bệnh lý xảy ra ở hầu hết các trẻ nhỏ, bố mẹ không nên quá lo lắng mà cần bình tĩnh xử lý. Khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa, các bố mẹ cần phải nhanh chóng có những biện pháp khắc phục cho trẻ ngay.
- Ưu tiên những thực phẩm dễ tiêu hóa như gạo tẻ trắng, thịt thăn lợn, lườn gà, cà rốt, khoai tây, khoai lang…
- Cho trẻ uống nhiều nước, nếu trẻ đang bị tiêu chảy thì tránh các thực phẩm dễ làm bệnh của trẻ nặng hơn như các loại đậu, bắp cải,… các loại trái cây có bột như đào, mận, lê.
- Hỗ trợ điều trị chứng rối loạn tiêu hóa bằng cách bổ sung các loại men vi sinh nhằm tăng số lượng lợi khuẩn và ức chế sự phát triển của hại khuẩn trong đường ruột của trẻ.
- Bổ sung các loại vitamin, axit amin, kẽm, axit folic giúp trẻ ăn ngon miệng và cải thiện chức năng của hệ tiêu hóa.
- Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần.
Đồng thời, để phòng ngừa, hạn chế tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ, các bố mẹ cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh cho trẻ, đa dạng thực đơn giàu dinh dưỡng.
Nếu trẻ đang trong thời kỳ ăn dặm, các mẹ nên cho bé ăn từ ít đến nhiều, từ lỏng đến đặc và cho bé làm quen dần từng loại thực phẩm.
Các bố mẹ cũng có thể bổ sung các loại vitamin tổng hợp, thực phẩm bổ sung tăng đề kháng cho trẻ để cơ thể trẻ có hệ miễn dịch tốt hơn. Sử dụng các loại men vi sinh, thực phẩm hỗ trợ ăn ngon giúp tăng cường hoạt động cho hệ tiêu hóa của trẻ.